Proces prihvatanja novih proizvoda na tržištu je konstatan i cikličan. U skladu sa dinamikom tržišta i civilizacijiskim inovativnim presedanima u živote potrošača se, svako malo, useli po neki novi proizvod ili usluga. Određeni proizvodi se u tržišni proces uklope odmah – dogodi se takozvani „product-market fit“. Drugim proizvodima je potrebno vreme, prilagođavanje tržištu i izmena prvobitnog koncepta proizvoda. Treći nikada ne probude interesovanje i potrebu kupaca – i propadnu.
Kakav god scenario bio, postoji utaban, mada dinamičan, put kojim se svaki novi proizvod ili usluga kreću. Marketing alati se menjaju, načini na koji potrošači otkrivaju nove proizvode se menjaju, ponašanje potrošača se menja. Međutim, struktura samog procesa prihvatanja novog proizvoda ostaje, manje ili više, nepromenjena. U teoriji marketinga i prodaje usvojeno je stanovište da ovaj proces čini 5 stadijuma: svest o proizvodu, interesovanje za proizvod, razmatranje proizvoda, kupovina proizvoda i prihvatanje proizvoda(lojalnost). Kompanije koje su inovativne u osmišljavanju i kreiranju novih proizvoda, da bi opstale na tržištu, takođe moraju biti inovativne u kreiranju procesa koji će njihove kupce prirodno voditi od prvog do poslednjeg stadijuma usvajanja proizvoda.
U kreiranju strategije usvajanja novih proizvoda velika pažnja se mora posvetiti samim potrošačima. Različiti ljudi u skladu sa svojom individualnošću su više ili manje skloni da prihvataju novine, bilo da je reč o proizvodu, ideji, navici, ponašanju ili nečem drugom. Kako glasi naša stara narodna misao – „Sto ljudi, sto ćudi“. Na sreću, istraživanja pokazuju da se određene zakonitosti ipak mogu uočiti. Prihvaćeno je viđenje da se, kada je reč o usvajanju novih proizvoda, najveći deo potrošača može podeliti u sledećih 5 grupa: inovatori (2.5%), rani usvojioci (13.5%), rana većina (34%), kasna većina (34%) i „laggards“ (16%).
Inovatori su pojedinci i grupe ljudi koji pronalaze ili kreiraju „rupe“ na tržištu i popunjavaju ih kreirajući disruptivne tehnologije, proizvode ili usluge. Rani usvojioci su drugi po brzini kojom prihvataju novine. Uglavnom je reč o milenijalsima i ostalim pojedincima sa liberalnim pogledom na svet, koji su u toku sa razvojem novih proizvoda i skloni su da probaju svaku novinu na tržištu. Rana većina predstavlja ljude koji malo sporije prihvataju inovacije, malo su stariji i konzervativniji, ali pod uticajem ranih usvojioca u nekom trenutku se odluče da isprobaju novi proizvod. Kasna većina su ljudi koji nove proizvode i usluge prihvate tek kada oni postanu široko prihvaćeni ili neophodni. Reč je o ljudima koji pod društvenim uticajem počinju da koriste nove proizvode. Na kraju, laggards su ljudi koji retko ili nikada ne prihvate novine. Oni su uglavnom tradicionalni, konzervativni i ne vole promene.
U različitim društvenim zajednicama odnos ovih grupa potrošača je različit. Sa jedne strane, postoje društva koja su inovativnija i brže prihvataju i prilagođavaju se na promene, i sa druge strane, društva koja sporije prihvataju nove i drugačije fenomene. Stereotipna podela je da su zapadne zemlje inovativne, a da istočne zemlje sporije prihvataju novine. Svakako da je reč o preteranoj generalizaciji, ali ovo već zalazi i u neke drugačije, sociološke, ekonomske i filozofske teme.
Kada je reč o Srbiji i regionu, tendencija prihvatanja novih proizvoda svake godine raste. Istraživanje koje je sproveo Nielsen pokazuje da je procenat ranih usvojioca u Srbiji porastao i iznosi 18% (vs. 13% u 2016.). Ipak, najveći deo kupaca (54%) se uglavnom drži omiljenih proizvoda i ponekad kupuju nove proizvode i brendove. Kasne usvojioce čini 28% ispitanika, koji retko kupuju nove stvari jer ne žele da se izlažu riziku.
Ono što se može zaključiti jeste da se u Srbiji razvija sve povoljnija klima za lansiranje novih proizvoda. U odnosu na 2016. godinu značajno je veći procenat onih koji vole nove proizvode, uz istovremeni blagi pad onih koji ponekad probaju nove, ali se uglavnom drže svojih omiljenih proizvoda. Interesantno je da broj onih koji retko kupuju nove proizvode stabilan iz godine u godinu. Takođe, Srbija je veoma dobro rangirana u odnosu na region, što znači da je tržišni potencijal iznad proseka, sa tendencijom približavanja trendovima razvijenih evropskih zemalja.
Izvor: BIZLife
Loading...
